برای پرورش بلدرچین،بلدرچین را بیشتر بشناسیم

برای پرورش بلدرچین در ابتدا باید از ویژگی ها و خصوصیات این پرنده آشنا شویم.در این مقاله به طور کامل درباره بلدرچین توضیحات داده میشود

چكيده

از اوائل قرن بيستم نگهداري بلدرچين توسط دامپروران ازاهميت خاصي برخوردار شده است.درمرحله نخست،هدف ازنگهداري بلدرچين توليدتخم بود،كه بعدها بعنوان يك منبع توليدگوشت نيزمطرح گرديد.درژاپن ازسال1910به گزيني اين پرونده درجهت توليد تخم مخصوصاً درنواحي آئي چي وشمال توكيو آغاز وبه عنوان يك واحد انتفاعي ازواحدعاي دامپروري جايگاه ويژهاي يافت . جنگ جهاني دوم سبب گرديد كه توليدبلدرچين كلاً كنار گذاشته شود،ولي درهمان15سال اول پس ازجنگ مجدداًنگهداري بلدرچين رونق گرفت،بطوريكه توليدبلدرچين ازلحاظ كيفيت درژاپن دومين مقام رادربين طيور اهلي كسب نمود .دربسياري ازكشورها پرورش بلدرچين هنوز ناشناخته است . درممالكي نيز مانند فرانسه ايتاليا وحتي امريكا پرورش بلدرچين از سال 1950 رونق يافت .

اين پرنده به دليل ، جثه كوچك ، مصرف غذاي ناچيز ، نياز به جاي كم ، رشد سريع، بلوغ جنسي زودرس ونتيجتاً توليد نسل جديددرمدتي كوتاه ، نه تنها درزمينه نگهداري عادات ورفتار ، تغذيه واصلاح ، بلكه درزينه فيزيولوژي ، پاتولوژي وتوكسي كولوژي مورد برسي قرار گرفته است .

مقدمه
بلدرچین پرنده ای پرجنب و جوش و گوشت آن بسیار لذیذ میباشد ، از لحاظ علمی ماده ای به نام "گلیکوژن"در سلولهای ماهیچه این پرنده وجود دارد و هرچقدر ماهیچه در طول زندگی این پرنده فعال باشد گوشت آن لذیذتر است. به همین دلیل گوشت بلدرچین از گوشت مرغ و دیگر ماکیان برتری دارد.

از دیگر مزایای این پرنده این است که بعد از طبخ به دلیل وجود سلولهای پیچیده پیوندی در اثر پخته یا بریان شدن به هیچ وجه متلاشی نمیشود و پرنده ترکیب خود را کاملاً حفظ کرده و در پذیراییها ، زیبایی و آرامش فراوانی به سفره میدهد.ارزش پروتئین موجود در گوشت این پرنده 913/24 درصد است و این در حالیست که انواع اسیدهای آمینه کمیاب که در سایر پروتئینها یافت نمیشود ، در گوشت این پرنده به وفور وجود داشته باشد. به همین دلیل در اغلب نقاط دنیا پزشکان برای افراد مسن و از کار افتاده که احتیاج مبرمی به ترمیم سلولهای از دست رفته بافتهای خود را برای حفظ و بازیابی سلامت و شادابی خود دارند،مصـرف گوشت بلدچین را تجویــز مینمایند.ازطرف دیگر وجود عناصر معدنی کمیاب و ویتامینهای عدیده درگوشت این پرنده آنرا برای امراض صعب العلاج همچون « آسم ، تشنج،فشار خون،ضعف اعصاب و یادرمواردی ناراحتی های روانی و عقب افتادگیهای جسمی و روانی و همچنین بیخوابی همچون داروی معجزه آسا میباشد» .

خواص درمانی گوشت و تخم بلدرچین!

1- سرشار از امگا3

2- غنی از آهن / ویتامینهای آ ، ب ، ث / اسیدهای آمینه و میکرو المانها
3- توصیه شده برای دوران بارداری – سنین رشد
4- تنظیم سیکل خواب / افزایش مقاومت بدن
5- عاری از کلسترول مضر / مناسب برای شیر خواران
6- تنظیم سیستم عصبی ، قلبی و گوارشی
7- استحکام عضلات و استخوان ها
8- افزایش تمایلات جنسی
9- دفع مواد رادیو اکتیو و سرطان زا
10- در کشور ژاپن به عنوان بخشی از صبحانه کودکان نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
11- بدلیل حجم کم تخم بلدرچین و میزان بالای پروتئین آن نسبت به تخم مرغ ،برای ورزشکاران بخصوص بدنسازان عزیز نیز توصیه میشود.

نکاتي پيرامون پرورش صنعتي بلدرچين

وجود ويژگيهاي مناسب همچون رشد سريع ، بلوغ زودرس ، توليد تخم بالا ، کوتاهي فاصله ميان نسلها ، بالابودن تراکم پرورشي در واحد سطح، ارزان بودن جيره مصرفي ، حساسيت کم نسبت به بعضي از بيماري هاي طيور ، قيمت بالاي توليدات که شامل گوشت وتخم ميباشدو بخصوص بازگشت سريع سرمايه سبب شده است تا بلدرچين به عنوان يک پرنده مطلوب نزد کشاورزان و پرورش دهندگان تلقي شده و علاقمندان زيادي به پرورش صنعتي اين پرنده روي آورند .

مهمترين نکاتي که سبب صنعتي شدن پرورش اين پرنده شده است به شرح زيرميباشد :

۱ – ميزان رشد سريع : ميزان رشد اين پرنده در حدود ۵/۳ برابر سريعتر از ديگر طيور اهلي مي باشد .

۲ – بلوغ جنسي سريع : در حدود سن ۵۰ – ۴۰ روزگي بلدرچين هاي ماده در پيک توليد هستند .

۳ – توليد تخم بالا : در صورت پرورش صحيح ، اين پرندگان در سال اول توليد توانايي توليد ۲۶۰ تخم را دارا مي باشند 

۴ – کوتاه بودن فاصله ميان نسل ها : توان بلدرچين در توليد ۴ – ۳ نسل در سال اول توليد اين امکان را براي محققين فراهم آورده است تا از آن به عنوان پرنده اي آزمايشگاهي استفاده نمايند .

۵ – دوره انکوباسيون کوتاه : جوجه کشي تخم اين پرنده ۱۸ – ۱۷ روز طول مي کشد .

۶ – تراکم بالاي پرورش : با توجه به اينکه جثه اين پرنده کوچک و نيز به سطح آبخوري و دانخوري کمتري احتياج دارد در مقايسه با ديگر پرندگان تعداد پرنده بيشتري در واحد سطح ميتوان پرورش داد .

۷ – واکسيناسيون کمتر : با توجه به اينکه گونه هاي بلدرچين در برابر برخي از بيماريهاي رايج طيورحساسيت کمتري دارنددرنتيجه به واکسيناسيون کمتري احتياج دارند .

۸ – برگشت سريع سرمايه : با توجه به اينکه سن بلوغ بلدرچين ۵۰ – ۴۰ روزگي ميباشد در نتيجه ميتوان گوشت و تخم اين پرنده را سريع به بازارعرضه نمود .

۹ – ارزش غذايي بالاي گوشت و تخم بلدرچين: در کشور ما بعد از انقلاب براي اولين بار پرورش بلدرچين در استان يزدآغاز گرديد که به صورت مجتمع شامل واحد مادر ، گوشتي ، بسته بندي و جوجه کشي اداره مي گردد .

بلدرچين داراي گوشتي با پروتئين بالا و درصد چربي کمتري مي باشد که براي کودکان و بيماران بسيار سودمند و مفيد ميباشد . تخم بلدرچين بيضي شکل ميباشد که وزن آن ۱۵ – ۸ گرم و رنگ آن معمولا سفيد با خال هاي سياه يا قهوه اي تا آبي و زرد نخودي مايل به سبز ميباشد.الگوي تخم و رنگ تخم بلدرچين منحصربه فرد است و منبع خوبي از ويتامينها (به جز ويتامين c) ميباشد.کيفيت تخم بلدرچين بالاو ميزان کلسترول آن از تخم مرغ کمتر است.

تعيين جنسيت جوجه بلدرچين از سن ۱ روزگي صورت ميگيرد که اين کار نيازمند افراد آموزش ديده و ماهر ميباشد . اما از سن ۳ هفتگي ميتوان نرها وماده هارا بوسيله رنگ پرهاي ناحيه سينه از يکديگر تشخيص داد. پرهاي سينه اي نرهابرنگ قرمر مايل به قهوه اي وماده هابرنگ خرمائي سوخته( خاکستري با نقاط سياه رنگ ) روي آنها ميباشد.

وزن جوجه هاي تازه هچ شده در حدود ۱۰ – ۵ گرم ميباشد که درسن ۵۰ – ۴۰ روزگي به بلوغ مي رسند. وزن بلدرچين هاي نر بالغ ۱۵۰ – ۹۰ گرم و ماده ها ۱۸۰ – ۱۱۰ گرم مي باشد . همچنين تعداد کروموزوم هاي بلدرچين ۷۸ مي باشد که شش جفت آنها کروموزوم هاي بزرگ ، شش جفت متوسط و ۲۷ جفت ميکروکروموزوم مي باشند که کروموزوم هاي جنسي از نوع بزرگ مي باشند .

جوجه کشي

تخمگذاري بلدرچين ها از بعد از ظهر شروع و در غروب پايان مي پذيرد که بر اساس فصل ، شرايط آب و هوائي و برنامه کاري جمع آوري تخم ها چندين بار در طول اين مدت صورت مي پذيريد . دماي مناسب محل ذخيره سازي تخم ها ۵/۱۵ – ۵/۱۲ درجه سانتيگراد و با رطوبت ۸۰ – ۷۵ % مي باشد که اين شرايط براي ذخيره تخم ها در مدت زمان ۷ – ۵ روز است . قبل از قرار دادن تخم ها در داخل در دستگاه ستر بايد تخم هاي آلوده را به وسيله کاغذ سمباده يا پارچه پشمي سفت به آرامي تميز و در محلول گرم ( ۳/۴۳ درجه سانتيگراد ) ضدعفوني کرد . سپس آنها را در دماي ۱/۲۱ درجه سانتيگراد و رطوبت ۷۵ % به مدت ۲۰ دقيقه به نسبت ۲۰ گرم پرمنگنات پتاسيم و ۴۰ سي سي فرمالين گازدهي مينمايند . سپس تخم ها را در داخل دستگاه ستر قرار مي دهند .

پرورش جوجه
دماي آغازين جهت پرورش جوجه بلدرچين در زير مادر مصنوعي و در بالاي سر جوجه ۳۵ درجه سانتيگراد مي باشد که اين دما هر چهار روز يک بار ۸/۲ – ۵/۲ درجه کاهش مي يابد تا به ۲۱ درجه سانتيگراد برسد . معمولا براي هر جوجه ۱۵۰ سانتيمتر مربع فضا تا سن ۳ هفتگي در نظر ميگيرند. استفاده از آب شکر ۸ % در ۳ – ۲ روز اول نتيجه خوبي را در بر خواهد داشت . براي جوجه بلدرچينهاتا سن ۳ هفتگي ۲ سانتي متر دانخوري و ۱ سانتي متر آبخوري به ازاء هر قطعه در نظر ميگيرند . در دو هفته اول نوررساني ۲۴ ساعته مي باشد که پس از آن تا ۱۲ ساعت کاهش مي يابد .

پرورش نيمچه
معمولا از دو روش براي پرورش بلدرچين استفاده ميشود : ۱ – بستر ۲ – باتري که اخيرا مورد استفاده قرار ميگيرد که داراي مزايايي همچون تعداد جوجه بيشتر در واحد سطح ، نيروي کارکمتر، بهداشت بهتر،سهولت در حذف، درمان و پيشگيري و استفاده بهتر از سطح مي باشد .

دماي مورد نياز نيمچه ها ۲۸ – ۲۱ درجه سانتيگراد مي باشد و از ۱۲ ساعت نور تا سن ۵ هفتگي که بلدرچينها به قفس هاي تخمگذاري منتقل ميشوند بهره ميبرند . براي رشد بهتر ، نرها و ماده ها جدا از يکديگر پرورش داده ميشوند. در اين سن در بستر به ازاء هر نيمچه ۱۸۰ – ۱۵۰ سانتيمتر مربع بسته به نوع جوجه وفصل درنظر ميگيرند . براي هر جوجه ۳ – ۵/۲ سانتيمتر دانخوري و ۲ – ۵/۱ سانتيمتر آبخوري در نظر مي گيرند . درصورت استفاده از آبخوري نيپل ، هر نيپل براي ۱۵ پرنده در نظرگرفته مي شود .

پرورش بلدرچين مادر
در حالت تجاري بلدرچينها در قفسهاي توري به ظرفيت ۲۰ تا ۳۰ وحتي ۴۰ بلدرچين پرورش داده ميشوند . معمولا به ازاء هر بلدرچين ۲۰۰ – ۱۵۰ سانتيمتر مربع فضا در قفس در نظر گرفته مي شود . مقدار فضاي دانخوري ۳ – ۵/۲ سانتيمتر به ازاء هر قطعه مي باشد . مقدار فضاي آبخوري معمولا عامل محدود کننده اي در سيستم قفس نيست . قفس ها معمولا تا ۸ رديف نصب ميشوند . سن فروش بلدرچين ها معمولا ۱۸ – ۱۷ هفتگي مي باشد .

بيماري ها

بلدرچين معمولا به بيماري هاي زير حساسيت بيشتري دارد :

۱ – مارک : که واکسيناسيون آن در سن ۲۰ روزگي و با تزريق در ناحيه گردن صورت مي گيرد .

2– نيوکاسل : که واکسيناسيون آن همزمان با مارک به صورت قطره چشمي صورت مي گيرد و هر ۳ ماه يک بار به صورت اسپري مصرف مي گردد .

۳ – آبله : که واکسن آن در ۸ -۶ هفتگي مصرف مي گردد.
از ديگر بيماري هايي که بلدرچين را درگير مي نمايد مي توان به کوکسيديوز ، کاني باليسم ، سالمونلا ، ورم روده اي قرحه اي و برونشيت اشاره کرد .

▪ درصد تلفات بلدرچين در سنين مختلف به قرار زير مي باشد :

۱۰ - ۱ روزگي : ۲ %

۱۰ روزگي تا شروع تخمگذاري ۲% دوره تخمگذاري (۱۰ ماه ) ۱۵%

پرورش بلدرچين

افرادي كه علاقمند به پرورش بلدرچين جهت نوليد گوشت باشند بايد جوجه هاي آنرا خودشان توليد و تكثير نمايند.زيرا محلي در ارتباط با توليد انبوه جوجه بلدرچين و يا كارخانه جوجه كشي ويژه بلدرچين فعلا وجود ندارد . جهت ايجاد تاسيسات مربوط به پرورش بلدرچين نيز محلي راكه داراي آب ، برق و راه بوده وجاي خلوت باشد بايد انتخاب كرد همچنين داراي امكانات لازم نسبت به حمل محصولات توليدي به بازار باشد و از طرفي به دليل ايجاد بوي نامطبوع و جذب مگس در محلي خارج و دور از محل سكونت پرورش داده شود . بهمين دليل نياز به ايجاد سالن هاي جداگانه جهت پرورش مولدين و جوجه ها و تاسيسات ميباشد اين واحدها را ميتوان بر اساس ظرفيت شان به صورت مجزا و يا بصورت واحد هاي جداگانه داخل يك ساختمان ايجاد كرد .

سمت و سوي سالنها از نظر آفتابگير بودن مهم وبا اهميت ميباشدمثلا درمناطق گرمسير قسمت طولي سالنها بايددر جهت شرق وغرب ساخته شود.اگرسايبان ساختمان هم مقداري طولاني در نظر گرفته شود از افزايش دماي داخل سالن در فصل تابستان كاسته خواهد شد زيرا در اين فصل خورشيد مدار عمودي را طي ميكند . اما در مناطق سردسير طول سالن در جهت شمال و جنوب ساخته ميشود با اين كار سالنها در فصل زمستان آفتاب گير خواهند شد .

بادگير بودن ، ارتفاعات و كناردريا محلي مناسب براي پرورش بلدرچين محسوب نمي گردد . مكان پرورش را مي توان بصورت بسته و باز ساخت . داخل سالن پرورش بر اساس برنامه و نحوه پرورش (داخل قفس و يا كف سالن ) ، ظرفيت جوجه ريزي در نظر گرفته شده و سرمايه موجود پرورش دهنده و ... آماده سازي مي گردد . اگر پرورش در كف سالن مد نظر باشد از بستر استفاده ميشود در اين سيستم ارتفاع بستر در فصل تابستان 5 – 3 سانتيمتر و در فصل زمستان 8 – 5 سانتيمتر در نظر گرفته شده و با كاه ، تراشه نجاري ، پوسته برنج و يا خاك اره مي پوشانند .

درجه حرارت مطلوب در پرورش بلدرچين بالغ مابين 27 – 21 درجه سانتي گراد مي باشد . سيستم نگهداري در قفس در انواع مختلف ( پرورش نيمچه گوشتي – تخمگذار – و ... ) متداول ميباشد كف قفس را ميتوان دراندازهاي مختلف (25× 15،20× 15،15× ) 15 انتخاب كرد اما ارتفاع بايد بين 17 – 15 سانتيمتر باشد. در قفسهاي با ابعاد ذكر شده مي توان 4 – 2 بلدرچين نگهداري كرد . در ابعاد كوچك يك نر و يك ماده ، اما در ابعاد بزرگ بازاء 3 – 2 بلدرچين ماده يك بلدرچين نر مناسب مي باشد .
در قفس هاي سيستم آپارتماني ، جهت جمع آوري فضولات ، قسمت تحتاني هر قفس با كف فلزي پوشانده مي شود ، فضولات جمع شده يابصورت اتوماتيك و يا بصورت دستي تخليه و پاك سازي ميشود . در قفسهاي تيپ كاليفرنيا ، مدفوع مستقيما به كف سالن ريخته و در آنجا جمع مي شود تخليه مستمر فضولات توليد شده از نظر تهويه و تامين هواي پاكيزه داخل سالن موثر است .

شبكه هاي كف قفس در هر نوع آن بايد به ابعاد 5/1 – 1 سانتي مترواما شبكه سقف و ديواره ها 4 × 5/2 و يا 5 × 2 سانتي متر بهتر است . جهت سرازير شدن تخم ها ، كف بايد با زاويه 15 درجه ساخته ميشود بمنظور جلوگيري از شكستن تخم ها در اثر برخورد با جدار شبكه فلزي، سرتاسر شبكه محل تجمع تخم ها با ابر پوشانده مي شود . اين عمل در جلوگيري از شكسته شدن تخمها بسيارمفيد ميباشد .پرورش بلدرچين بصورت گروههاي بزرگ نيز در داخل قفس امكان پذير ميباشد ، اما تراكم آنها نبايد از 50 قطعه بيشتر باشد . جهت اجراي اين روش ابعاد مختلف قفس بر اساس تعداد بالدرچين بشرح ذيل اشاره مي گردد .

بازاء هر 25 قطعه بلدرچين = 30×60×60
بازاء هر 50 قطعه بلدرچين = 30×120×60

بمنظور كنترل و جلوگيري از امكان جست و خيز و پرواز و ايجاد زخم ارتفاع قفس ها نبايد بيشتر از cm 30 باشد .

قفس در پرورش بلدرچين

يكي ازمهمترين نكات در پرورش بلدرچين انتخاب قفس مناسب ميباشد.متاسفانه يكي از عواملي كه تا كنون باعث شده از پرورش بلدرچين در ايران همانند ساير طيور استفبال نشود عدم وجود تجهيزات مناسب بوده است.
خوشبختانه در سال هاي اخير با تلاشهايي كه گروه بلدچين دماوند با ساير پروش دهندگان وتوليدكنندگان تجهيزات طيورداشته است توانسته اندبعداز شناسايي استاندارد هاي لازم جهت توليد قفس براي انواع بلدرچين به توليد قفس براي نياز هاي داخلي شركت بپردازند. در اين مطلب سعي ميشود تا نكاتي را پيرامون انتخاب قفس بلدرچين براي شما توضيح دهيم.

انواع قفس

منبري يا كاليفرنيايي: در اين مدل كود در كف سالن ريخته شده و يا درون گودالي كه در كف در نظر گرفته شده ريخته مي شود و توسط يك طيقه به بيرون سالن هدايت ميشود اين گونه فقسها براي پرورش بلدرچين در واحدهاي صنعتي ونيه صنعتي توصيه نمي شود.

طبقه اي (باطري)
كود درون سيني يا نوار نقاله زير هر طبقه ريخته مي شود و به طور اتوماتيك يا دستي تخليه مي شود اين نوع از قفس بلدرچين مناسب ترين حالت براي پرورش بلدرچين مي باشد.

1-ابعاد
تجربه نشان داده كه بلدرچينهاي تخمگذار در اجتماعهاي 20-30 به بالا محصولات بهتر و بيشتري توليد ميكنند. و همچنيين براي كنترل بهتر بيماريها وحذف سريعتر پرنده هاي معيوب اجتماعهاي بيشتر از 30 بلدرچين مفيد فايده نبوده. لذا از باكس هايي استفاده شود كه بيشتر از 30 بلدرچين با هم در ارتباط نباشند
بهترين ابعاد براي اين تعداد 35× 90 سانتي متر ميباشدوارتفاع مناسب 25 الي 30 سانتي متر مي باشد.

2-جنس قفس
بهترين جنس براي ساخت فقس بلدرچين استيل و آهن گالوانيزه مي باشد كه استيل به دليل قيمت بالا معمولا استقبال نمي شود . استفاده از چوب و سيم توري و كليه موادي كه آلودگي را در لابلاي ساختار خود جاي مي دهد پيشنهاد نمي شود.

3-آبخوري
استفاده از آبخوري نيپل علاوه بر كنترل بهتر مصرف آب باعث جلوگيري از آلوده شدن آب ميكند.نيپ ها انواع گوناگوني دارند (استيل ، پلاستيكي و ساير فلزات) معمولا نيپلهاي پلاستيكي براي بلدرچينها كفايت ميكند. اما نيپلهاي استيل از دوام و تكنولوژي بالاتري برخوردار است.استفاده از آبخوريهاي ناوداني و غيره به هيچ عنوان براي بلدرچينهاي تخمگذار و گوشتي داخل قفس توصيه نميگردد.

4-دان خوري
استفاده از دانخوري هاي اتوماتيك زنجيري فقط در هنگامي توصيه ميگردد كه طول خط بيشتر از 30 متر بوده ويا قيمت كارگر در منطقه فعاليت بالا باشد .جنس دانخوري ها بايد ورف گالوانيزه باشد .

5-تهويه
در نظر گرفتن فضاي كافي بين سيني كودو كف قفس بالايي وسقف قفس پايين براي جريان بهتر هوا اهميت بسزايي در توليد دارد متاسفانه توليد كنندگان تجاري قفس بلدرچين در ايران به خاطر كاستن از هزينه ها به هيچكدام از اين موارد دقت كافي نميكنند.

منشاء اهلي شدن
ازلحاظ جانور شناسي بلدرچين به راسته مرغان و خانواده قرقاول و زير خانواده مرغان مزرعه و بالاخره بگونه بلدرچين تعلق دارد . ما بين بلدرچين ژاپني ( تمينك و ديگران 1949 ) و بلدرچين اروپا ئي ( لاين 1758 )رابطه بسيار نزديكي وجود دارد .

درحاليكه بلدرچين هاي اروپائي ازگسترش وسيعي دراروپا، سيبريه ، تركيه ، ايران ، چين ومصر برخوردار هستند ، بلدرچينهاي ژاپني فقط درجزاير ژاپن سكني دارند .نوع وحشي بلدرچين ژاپني كه بصورت جفت درتابستان درشمال ژاپن زندگي ميكنند ، درزمستان به نواحي جنوبي ژاپن كوچ مينمايند.آنها درهر لانه 12تخم ميگذارند.

دراصل بلدرچين هاي ژاپني واروپائي شباهت زيادي به يكديگر داشته ومشكل ميتوان آنها راازيكديگر تميز داد. اختلافات جزئي اين دو بلدرچين اين دوبلدرچين را ميشود به ترتيب زير خلاصه نمود :

طول بلدرچين اروپائي 18سانتي متر بوده ، درصورتيكه طول بلدرچين ژاپني فقط 15 سانتي متر است .رنگ ونقوش گردن دربلدرچين اروپائي زرد روشن وجنس ماده عاري ازاين نقش تيره ميباشد.اصوات جفت يابي كه بلدرچين هاي ژاپني ازخود بروز مي دهند ، كلفت و2 صدا.ي است ، درحاليكه بلدرچين اروپائي اصوات لطيفتر وموزونتري با3صداي مختلف دارد (الر1971) .اصوات جفت يابي كه بلدرچين هاي ژاپني از خود بروز ميدهند ، كلفت و2 صدائي است ، در حاليكه بلدرچين اروپائي اصوات لطيفتر و موزونتري با 3 صداي مختلف دارد (الر 1971 ) .

اصوات جفت يابي با آغاز سن بلوغ از هفته 6_5 هفتگي بروز مينمايد.تشخيص جنس نر وماده از سن 3 هفتگي از روي پرهاي سينه و گردن بطور وضوح امكان پذير است. بدين معني كه در بلدرچين نر پرهاي گردن قهوه اي وپرهاي سينه قرمز مايل به قهوه اي روشن ميباشد ، در حاليكه در بلدرچين ماده پرهاي گردن و سينه روشن با لكه هاي سياه رنگ به شكل نقطه ها يا نوارها ئي ظاهر ميشوند.بلدرچين وحشي ژاپني كه هنوز بهندرت در ژاپن ، چين وكره وجود دارد ، در نواحي خشك مراتع به طور د سته جمعي زندگي كرده ودر فصل جفت يابي زندگي اجتماعي را رها كرده وبه صورت يك جفت نر وماده با ساختن لانه بر روي زمين صاف زندگي مشتركي را آغاز مينمايد.آ نها هنوز جزو پرندگان مهاجر بشمار ميروند . درامريكا وايتاليا ،، بلدرچين ژاپني وويرجينيائي وكاليفرنيا ئي را در مزارع وسيع ومدرن همانند قرقاول براي اهداف شكار نيز مي دهند .

سابقاٌ ودر اصل نگهداري بلدرچين درژاپن به عنوان يك پرنده خوش صورت اهلي در مطرح بوده است . احتمالاٌ نگهداري بلدرچين ها به صورت اهلي در چين و كره و ژاپن از قرن يازدهم متداول گرديده وهنوز نمي توان تصور نمود كه أ نها كاملاٌ اهلي شده اند،چون در فصل پائيز مخصوصاٌ با آغاز مهاجرت طبيعي بلدرچين هاي وحشي ، نوع پرورشي واهلي نيز ناراحتي ونا آرامي خاصي از خود نشان مي دهد .


نژاد ها
تاكنون نژاد خاصي از بلدرچين معرفي نشده ، ولي بطوركلي جهشهائي از رنگ طبيعي در آنها به وجود آمده است چنانكه :

_ آلبينوز ناقص بواسطه ژن وابسته به مغلوب (al ) كه احتمالاً نيمه كشنده است به وجود ميآيد . براثر آن پيگما نهاي موجود در پرها، شديداً تبديل به زرد روشن تا سفيد شده وجوجه ها به طور محدود قابليت زنده ماندن را خواهند داشت .

_ قهوه اي مايل به زردكه بوف نيز ناميده ميشودتوسط ژن بدني(اتوسومال)مغلوب(pk ) به ارث پيگمانهاي چشم وپرهاي بدن روشن شده وبرروي باروري،درصدجوجه درآوري و قدرت زندگي تاثير منفي مي گذارد .

_ رنگ زرد موثر از غالبي است (y ) كه به صورت همگن اثر كشنده داشته و به فرم نا همگن تاثير منفي نخواهند داشت .

_ پرهاي سفيدبا پيگما نهاي قهوه اي توسط ژن مغلوب بدني( (p بوجودميآيدكه سبب كاهش باروري ورشد آنها مي گردد 

از تحقيقات گيلبرس وديگران (1970 ) چنين برميآيدكه اختلاف وا ضحي در حرارت بدن بين جنس نر وماده بلدرچين وجوددارد ، بطوريكه حرارت مقعدي بلدرچين ماده 71/42 درجه سانتيگراد ودر جنس نر حرارت همين محل 15/ 42 درجه سانتي گراد ميباشد .زمينه اي سبز، آبي يا زرد با تعداد زيادي لكه هاي كوچك وبزرگ قهوه اي يا قهوه اي مايل به رنگهاي ديگر دارد .

هر بلدرچين ماده تخمي بارنگ خاص خود ميگذارد.تخم هائي با پوسته سفيد هم گذاشته ميشود كه موثر ازيك ژن بدني مغلوب است . نوراز تخمهاي سفيد بهتر عبور كرده وداخل آن نسبت به تخم هاي رنگي ، لكه اي ، راحتر رويت ميگردد.

در عوض تخمهاي سفيد از درصد جوجه درآوري كمتر برخوردارند .بلدرچينها نسبت به تلاقي هم خوني ، شديدتر ازمرغها حساسيت نشان مي دهند . بطوريكه پس از دو نسل تلاقي بين خواهرو برادر ها ، باروري و جوجه درآوري در بين آنها شديداً كاهش مييابد.وراثت پذيري براي رشدوتوليددر بلدرچينها هما نند آن در مرغهاست . بيماريهاي ارثي مانند ميكروملي ، رشدناقص با گردن كج وپيچيده ، انگشتان كج ويا برگشته وغيره نيز در آنها ندرتاً مشاهده مي شود با استفاده از تلقيح مصنوعي ميتوان هيبريدهاي مرغ ×بلدرچين ويا قرقاول × بلدرچين را بوجودآورد .بر حسب تاكاشيما (1982 ) براثر تلاقي بين بلدرچين ماده و خروس فقط جوجه هاي نربوجود مي آيند . اين نوع تلاقيهاميتوانند تا 25 درصد موفقيت آميز باشند وفقط 10درصد از تخمهاي بارور تبديل به جوجه ميشوند . بر طبق تحقيقاتي به ثبوت رسيده ، كه در بين جنين هاي در حال رشد ، جنس ماده نيز وجود دارد ، اما همه آنها در پنجمين روز تلف مي شوند . بر اساس تحقيقات ويل كوكس (1961 ) چنين اظهار نظر ميگرددكه بعلت قليل بودن خاصيت جوجه درآوري ناشي ازتلاقي مرغ × بلدرچين ، خويشاوندي بين مرغ وبلدرچين نزديكتر از مرغ با مرغ شاخدار نبوده و تلاقي طبيعي بين بلدرچين اروپائي و ژاپني بر حسب نظر الر (1971) كا ملاً ميسر است.

جوجه كشي وباروري
كرچ شدن در بين بلدرچينهاي اهلي حد وسيعي كاهش يافته و اين پديده به ندرت در آنها ظاهر ميشود . جوجه كشي مصنوعي در آنها همانند مرغهاست . تخم بلدرچين وحشي كه درحدود 10 گرم دارد در نوع اهلي به 12 گرم افزايش داده شده است . نگهداري تخم ها در انبارها ئي با حرارت 15_ 13 درجه سانتيگراد ورطوبتي در حدود 60_ 50 درصد به مدت 8 روز امكان پذير است .

بطور متوسط دوره جوجه كشي 17 روز به طول مي انجامد ، ولي اگر جنين رشد اوليه اي داشته باشد اين مدت به 15 روز تقليل مييابد .حرارت ماشين جوجه كشي در قسمت اينكو باتور بايد 8/37 درجه سانتي گراد بارطوبتي درحد65_60 درصدودرهچري 5/37_3/37 درجه سانتيگراد با رطوبتي در حدود 90_80 درصد باشد .

تخمها بايد هر 3_1 ساعت يكبار دراينكوباتور چرخانده شوند . در تخمهائي بالكه هاي فراوان ، امكان تست براي تشخيص رشد جنين از روز هشتم بوجود مي آيد ، ولي اين موضوع در تخم هاي سفيد خيلي زودتر ودر روز دوم وسوم ميسر مي باشد . جوجه ها حدوداً 8_7 گرم وزن خواهند داشت كه در رابطه با وزن تخم متغيرند .تلفات در بين جنين ها بيشتر درسه روز اول رشد ويا مدت كو تاهي قبل از تفريح پيش ميآيد . اين امر بستگي زيادي به تلاقي خويشاوندي نزديك ، داشتن پدر و مادر مسن و نيز ونيز انبار كردن طولاني تخمها با پوسته هاي صدمه ديده دارد.

بهترين نتيجه باروري تخمها رااز نسبت يك نربه يك ماده ميتوان اخذ نمود،ولي عملاً نسبت يكنربه 3 ماده اعمال ميگردد .جفت گيري از سن بلوغ يعني 6 هفتگي آغاز ودر 4هفته اول پس از بلوغ درصد باروري به حدود100_90 درصد بالغ مي گردد .

اين روند در8ماهگي به 80 درصد وپس 11_9 ماهگي به 70_ 60 درصد مي رسد براي اينكه اسپرمها درسن 6_5 هفتگي بلدرچين ها كاملاً فعال گردند ، لازم است روزانه حداقل 16 ساعت نور دريافت نمايند .پس از هربار جفت گيري بلدرچين هاي ماده به مدت 6_5 روز وگاهي حتي 12_10 روز ، تخمهاي بارور مي گذارند (سيت من 1965) . قدرت جوجه درآوري تخمهاي بارور بين 80_70 درصد قرار داشته كه به عبارتي 70_50درصد ازتخمهاي گذاشته راشامل مي شود . اين بستگي زيادي به سن آنها مخصوصاً درماده ها دارد .امكان تلقيح مصنوعي دربلدرچين ها نيز ميسر است (ماركس 1965) .

همچنين تفكيك جنس نر وماده به روش ژاپني با احتمال 98 درصد اطمينان امكان پذير ميباشد. نا گفته نماند كه طرز تشخيص براساس وجود برجستگي قضيبي شكل دركلوآك استوار نبوده ، بلكه بر پايه وجود برجستگي به فرم قسمت باريك قلب دروسط كلوآك بايك شكاف عميق ازآن استوار است كه همين قسمت دركلوآك نوع ماده سطحي صاف با شكافي قابل رويت درآن دارد .يكي ازخصوصيات بلدرچين نر داشتن غده اي دركلوآك است كه به اندازه تقريبي يك فندق درقسمت بالاي كلوآك قرار دارد .

اين غده با فشار وساير تحريكات ، كف سفيدي ترشح مينمايد كه نبايد آن را با رشح اسپرم اشتباه نمود . عمل واندازه اين غده رادررابطه با عمل جنسي ميدانند ، ولي عمل دقيق آن هنوز ناشناخته باقيمانده است (گرگن 1984 ).دربرخي ازكشورها مانند ايتاليا وفرانسه براي اينكه نتيجه باروري وجوجه درآوري مناسبي ازتوليد جوجه هاب گوشتي بدست آورند ، مدت نگهداري رادرحدود 7_6 ماه ثابت نگه مي دارند . راندمان تخم گذاري دربلدرچين هاي ماده همانند مرغها ميتوانند تا 12 ماه ادامه داشته باشد .

نگهداري
نگهداري بلدرچين هاي بالغ وجوجه هاي آنها اصولاً درقفسي انجام ميگيرد حسن اين كار درآن است كه كنترل بلدرچين هاي حساس وپر حرارت درمواقع ترس درقفس بيشتر ميسر است . ارتفاع قفسها كم واصوالاً براي دوره پرورشي ازقفسهايي به ابعاد 100 ×60 وارتفاعي درحدود 16_15 سانتي متر استفاده مي كنند . معمولاً 170_140 قطعه جوجه رادرسنين يك تادوهفتگي مي توان درچنين قفسي نگهداري كرد . حتماً بايد به اين مسئله توجه نمود كه جوجه بلدرچين ها نياز فراوان به حرارت داشته ونسبت به سرما حساس هستند . احتياج آنها درهفته اول زندگي به حرارت درحدود 38_36 درجه سانتي گراد است ، كه بايد به كمك منابع حرارتي تامين شود . پس ازسپري شدن هفته اول هرروز يك درجه حرارت راكاهش مي دهند تا حرارت محيط به 24 درجه سانتي گراد برسد . معمولاً مي توان درسن 4_3 هفتگي بلدرچين ها را به قفسهائي كه 4تا 8 طبقه برروي يكديگر استقرار يافته اند انتقال داد . سطح لازم درقفسها به ترتيب زير براي هر جوجه درسنين مختلف محاسبه مي گردد .

25 _ 20 سانتيمتر مربع درهفته اول زندگي
35 _25 سانتيمتر مربع درهفته دوم زندگي
45 _40 سانتيمتر مربع درهفته سوم زندگي
60 _ 55 سانتيمتر مربع درهفته چهارم زندگي
70 _ 65 سانتيمتر مربع درهفته پنجم زندگي
80 _ 75 سانتيمتر مربع درهفته ششم زندگي

كف قفسها درهفته اول باكاغذ ويا مقواي نازك مي پوشا نند تا ازگير كردن جوجه ها در سوراخهاي كف ، كه ابعادي درحد 8/0 سانتي متر دارند جلوگيري كنند . درچند روز اول غذا بروي كاغذ پخش ميگردد وسپس از طريق دانخوري كه درجلوي قفسها نصب شده دراختيار بلدرچين ها قرار ميگيرد .

آب نيز به وسيله آبخوريهاي ناوداني با دهانه بسيار تنگ به جوجه ها داده ميشود تا ازغرق شدن آنها درآب جلوگيري شود . پس از يك رشد مناسب كه ديگر امكان غرق شدن آنها منتفي است ، مي توان از آبخوريهاي خودكار نيز استفاده نمود . شبكه هاي توري كناري وجلوئي قفسها بايد درحدود 2/1 × 2/1 سانتيمتر باشند .

براي جلوگيري از ريخت وپاش غذا ميشود روي دانخوريها راباتورسيمي پوشانيد .جوجه ها در روز اول با شماره هاي مخصوص علامت گذاري ميشوند . سن 6هفتگي زمان انتقال بلدرچينها به قفسهاي مخصوص تخمگذاري است . اين قفسها معمولاً ابعادي درحدود 15 × 15 سانتي متر وارتفاعي درحد 15 _ 13 سانتي متر دارند.موقعي كه توليد تخمهاي بارور هدف باشد ، قفس ها درابعاد 50 × 30 سانتي متر با ارتفاعي درحدود 20_15 سانتي متر براي هر 20 قطعه بلدرچين مي سازند.دراين قفسها نسبت بين جنس نروماده يك به سه خواهد بود بعبارتي 5 بلدرچين نر و15 بلدرچين ماده . كف مشبك اين قفسها ابعادي در حدود 12_10 ميليمتر داشته وجهت غلتيدن تخمها به طرف جلوي قفس ، سطحي جلو به سوي جلو دارد .حرارت محيط براي بلدرچينهاي تخمي بايد 20 درجه سانتيگراد باشد . مدت روشنايي 18_16 ساعت از24 ساعت توصيه مي شود . دربرخي ازفارمها ترجيح مي دهند سالنها درتمام 24 ساعت روشن باقي بمانند .

تغذيه بلدرچين ها
درمقام مقايسه بامرغ،بلدرچين ژاپني طبعي ناآرامترومتابوليسمي فعالتردارد.اين امر ميزان نياز اورا به جيره نگهداري افزايش ميدهد . با توجه به رشد سريع بلدرچينهادر6 هفته اول زندگي وتوليد تخم زياد آن نسبت به وزنشان كه بالغ بر 3/3 تا 5/3 كيلوگرم ميشود ( 20 برابر وزن خود بلدرچين)آنها به غذاي متراكم تري نياز دارند.دانشمنداني مانند ماركس (1980) وشيم (1984)استفاده از اسيدهاي آمينه مختلف درجيره غذايي بلدرچين ها را جهت اهداف مختلف پرورشي وتوليد تخم برطبق جدول زيرتوصيه مي نمايند .

راندمان توليد
دربلدرچين ها برخلاف ساير انواع طيور اهلي اغلب جنس مونث درحدود 20 درصد سنگينتر ازجنس نر آن ميباشد . درسالهاي اخير بااستفاده از به گزيني درجهت سرعت رشد وسنگيني وزن توانسته اندوزن بلدرچينها را افزايش دهند(تورگزوديگران 1984) . به موازات آن با وجود مصرف بالاي غذا ( 700_ 650 گرم) دربلدرچين هاي سنگين وزن توانسته اندضريب تبديل غذايي رادر حدود 2/4 كيلوگرم دربلدرچينهاي نر و6/3 كيلوگرم دربلدرچينهاي ماده به ازاافزايش هر كيلوگرم وزن،كاهش دهند( شولتي سك1987) .

درحالت معمولي ، بلدرچين ها 280_270 تخم درسال با وزن متوسطي درحدود 12 گرم ميگذارند . مصرف غذاي روزانه آنها تقريباً 30گرم وضريب مصرف غذايي درحدود 4/3 _ 3/3 دارند . تعداد تخمهاي شكسته وترك برداشته بين 2/1_5/0 درصد است كه به طور متوسط ازتعداد آنها درمرغها كمتر ميباشد .درصد تلفات در دوره رشد 5_3 درصد ودر دوره تخم گذاري 2_1 درصد درهر ماه است . براساس تحقيقات انيستيتوسله درآلمان ، تخمهايي با وزن 5/12_5/11 گرم ، داراي پوسته آهكي31_30درصد زرده است.سايرمشخصات تخم بلدرچين ميتوان درجدول يافت .

پرورش بلدرچین ها
در پرورش بلدرچین ها باید به جوحه بلدرچین ها توجه خاصی داشت,زیرا بسیار آسیب پذیرند.
در روزهای نخستین تولد دمای 36تا38 درجه ی سانتیگراد توام باهوای تمیز و اکسیژن دار باری آنها مورد نیاز است .اما بتدریج از درجه حرارت محیط کاسته میشود و در سن 6تا 7 هفتگی به 22تا24درجه ی سانتیگراد کاهش پیدا می کند.
جوجه ها تا زمانی که دما تا زیر 21 درجه ی سانتیگراد کاهش نیافته نیازی به دمای اظافه ندارند و 12 ساعت تاریکی و 12 ساعت روشنایی تاسن 5 هفتگی یعنی زمانی که جوجه بلدرچین ها به پن ها یا قفس های تخم گذاری انتقال پیدا می کنند می تواند ادامه پیدا کند.

قفسهای نر و ماده برای رشد بهتر بایستی از هم جداگانه نگهداشته شوند.در حالت پرورش روی بستر مساحت 150تا180 سانتیمتر برای هر جوجه بسته به نوع جوجه ها و فصل بایددر نظرگرفته شود.برای هر جوجه 2تا3 سانیمتر فضای دانخوری و 5|1تا2 سانتیمتر فضای آبخوری در نظر گرفته شود.

برای جوجه های بلدرچین تا سن 3 هفتگی 2 سانتیمتر فضای دانخوری و 1 سانتیمتر فضای آبخوری ضروری است.برای هرجوجه 75 سانتیمتر مربع فضای بسته(قسمت گرم کننده باتری)و75 سانتیمتر فضای حرکت برای بدست آوردن نتیجه مناسب کافی است.برای شروع تغذیه ی خوب می توان تا سن 2تا4 روز به بلدرچین ها آب شکر 8درصد داد.

نژاد های بلدرچین

گونه های مختلف بلدرچین مثل انواع ایرانی،آمریکایی و ژاپنی موجودند که نژادهای ژاپنی آن برای پرورش مرغوبترند.ماهم روی نژادهای ژاپنی آن بحث می کنیم.پنج نوع بلدرچین ژاپنی به اسامی زیر وجود دارند:

1- Pharach (نوع وحشی)
این پرنده رنگهای پر مخلوط دارد.همراه با رنگهای سیاه و سایه های مختلف که تفوق رنگ قهوه ای اند.در بلدرچین نر صورت و گلو قهوه ای و گلو و قسمت بالای سینه دارچینی است.در بلدرچین ماده نیز صورت و گلو قسمت بالای سینه دارچینی روشن با خالهای سیاه است در حالی که قسمت پایینی سینه خرمائی رنگ است.

2- Biritish range
نوعی ازبلدرچین باپرهای سیاه رنگ است که در آن به طور مشابه پیمان گدار شده اند.

3-English white
نوعی بلدرچین با پرهای سفید و یا همراه با قسمت های سیاه

4- Manchurin golden
پرنده هایی به رنگ طلایی یا میتوان گفت گندمی رنگ اند.

5- Tuxedo
این نوع بلدرچین از نوع بلدرچین دو رنگ است .سطح گردن و صورت و شکم سفید و بقیه قسمت ها سیاه نظیرparach است.

بلدرچين ها حيواناتي پرطاقت.نيرومند و خوش بنيه بوده و مي توانند در محيط هاي مختلف.با محدوديت هاي منطقي آدابته شوند.

بلدرچين ها پرندگاني هستند كه سريعآً رشد كرده و در عرض حدود 6 هفته به بلوغ مي رسند.وزن پرنده بالغ به شرح زير است:

بلدرچين نر120 تا150 گرم
بلدرچين ماده 150 تا 180 گرم

پرورش بلدرچين از سال 1900 ميلادي در كشور ژاپن براي تهيه گوشت و تخم رايج بوده است. بلدرچين ها تخم زيادي توليد مي كنند.بلدرچين ماده 260 عدد تخم در اولين سال تخم گذاري خود مي گذارد روي همين اصل بلدرچين ها كثير تخم هستند.بلدرچين ماده درحدود سن50 روزگي به اوج توليد تخم ميرسد.بلدرچين هاي ماده75%تخم هاي خود را بين ساعات3 تا5بعد از ظهر مي گذارند و25%بقيه را در هنگام شب.

بلدرچين ها اگر از جوجگي با انسان بزرگ شوند بسيار زود با انسان مانوس مي شوند به گونه اي كه حتي از كف دست هم دانه مي خورند.بلدرچين ها را مي توان به عنوان يك حيوان خانگي در منزل نگه داري كرد.آنها به خاك و خاك بازي علاقه فراوان دارند و با آن بسيار سريع رشد مي كنند.

سرمايه گذاري براي پرورش بلدرچين بسياد سودآور است زيرا:

1- سن بلوغ زود فرا مي رسد
2- بسيار سريع رشد مي كنند
3- ميزان تخم گذاري بالا است
4- دوره اكوباسيون كوتاه وكم كه فقط 17تا18 روز است
5- تثبيت براي تراكم بالاي پرورش زيرابه فضاي دانه وآبخوري كمتري نسبت به مرغ ها و اردك ها نيازمندند.
6- در برابر بسياري از بيماري هاي مرغ ها مقاومت دارند.
راندمان لاشه وكيفيت گوشت

براساس تحقيقات تورگز (1984) وتوللر ( 1986) دورهپرواربندي بلدرچين هاي جوان 6_5 هفته به طول مي انجامد . آنها را بندرت بروي بستر نگهداري ميكنند. اغلب روش نگداري درقفس يا باطري درمورد آنها اعمال ميگردد.تورگز وديگران (1984) پس ازآزمايشاتي درباره راندمان پرواري ومصرف غذا وضزيب مصرف غذايي ناشي از آن به داده هاي جدول دست يافتند .

از اعداد اين جدول چنين استنباط ميگردد كه بلدرچينهاي نر را در6 هفتگي وبلدرچين هاي ماده رادر 5 هفتگي مي توان ذبح نمود . آنها دراين زمان بهترين كيفيت لاشه را ارائه مي دهند . ازسن 6 هفتگي راندمان لاشه دربلدرچين هاي ماده كاهش مي يابد ، زيرا از اين موقع به بعد دستگاه تناسلي درآنها رشدكرده و5 درصد وزن زنده (گرسنه) آنها راشامل ميشود.دربلدرچينهاي نر نيز پس از 6 هفتگي افزايش معني داري درلاشه مشاهده نميشود.ولي چربي بطني درهفته هفتم وهشتم به طور وضوح افزايش نشان ميدهد.قسمتهاي مختلف متشكله لاشه بلدرچين را مي توان نسبت به زمانهاي پروار بندي درجداول يافت .

سينه با40% ازسهم لاشه آماده گريل،نسبت به سايرطيوربالاترين ميزان رابه خود اختصاص ميدهد.حتي درتقسيم سهم سينه به گوشت خالص (82_80%) ، استخوان (12_11%) وپوست(9_6% )بهترين راندمان رانسبت به سايرطيور ارائه ميدهد.ريسك درسال 1975 نيز به همين نتايج دست يافت . همچنين براساس تحقيقات ريسك در آناليز گوشت سينه بلدرچينهابه اين نتيجه منتج شده گوشت سينه آنها از درصدآب كمتري (در حدود 72 درصد)نسبت به سايرطيور برخوردار است.ضمناًگوشت سينه داراي 25 درصد پروتئين خام ، 6/2 درصد چربي خام و2/1 درصد خاكستر است .برطبق گزارش بسي (1977) از فرانسه ، توانسته اند وزن بلدرچين هاي پرواري را درسن 9_ 8 هفتگي به حدود 450 گرم برساند .

نتايج

یکی از فعالیتهای پرورش در خصوص سایر ماکیان ، پرورش بلدرچین صنعتی است . پرورش بلدرچین با فاصله ی نسلی کوتاه یکی از فعالیت های زیر شاخه ی طیور محسوب شده که شروع فعالیت آن بعد از انقلاب در استان یزد شروع شده و سپس در اکثر نقاط ایران تسری یافت . پرورش بلدرچین از جمله فعالیتهایی محسوب می شود که کل فعالیت ازتولید تخم نطفه دار تا نهایت کشتارو بسته بندی در داخل یک مجموعه انجام میگیرد.بنابر این پرروش ومدیریت آن ازحساسیت بالایی برخوردار است و چنانچه یکی از حلقه های زنجیر که به ترتیب مادر ، جوجه کشی ، واحد گوشتی ، کشتار ، بسته بندی و انجماد است دچار لغزش و کندی شود خیلی سریع بر روی قسمت های مختلف تاثیر گذار خواهد بود .تولید گوشت بلدرچین در سال 83 به 720 تن بالغ گردید .

منابع و مآخذ
1- پرورش بلندرچين ، اثر جيم اسكات ، ترجمه سيد محمد عليزاده
2- پرورش طيور ، ترجمه دكتر بابك مومن‌پور
3- پرورش پرنده‌هاي كوچك ، نوشته دكتر علي عسگري
4- پرورش صنعتي بلدرچين ، نوشته: مهندس حبيب اله زارع
5- مديريت پرورش شتر مرغ، نوشته:آندريامي كريبيج ومادياس زومر،ترجمه:مهندس سيد مسعود موسوي و دكتر سيد علي غفوري
6- فصل نامه کشتارگاههای صنعتی طیور ایران (توکا)، سال پنجم– شماره 16. بهار 85 ، نقل از دفتر پرورش و بهبود تولیدات طیور وزارت جهاد کشاورزی